آسمان کوثر

علوم قرآنی (علوم قرآن)
به مجموعه‌ای از دانش‌های مرتبط با قرآن گفته می‌شود که گستره بزرگی از دانش‌هایی همچون تفسیر، تجوید، دانش قرائات قرآنی، شان نزول آیات قرآن، دانش بلاغت آیات قرآن، تاریخ‌گذاری قرآن تا هرمونتیک را دربر می‌گیرد. علوم قرآنی اصطلاحی است دربارهٔ مسائلی مرتبط با شناخت قرآن و شئون مختلف آن[۱] و هدف آن شناخت همه شئون مربوط به قرآن اعم از تاریخ و تفسیر و صورت و محتوا و نهایتاً استفاده بهتر بردن از قرآن در حوزه علوم شرعی و معارف دینی است.[۲] دسته‌ای از این دانش‌ها در سنت اسلامی سابقه دراز دارند، ولی برخی از آن‌ها همچون هرمونتیک مباحث تازه راه یافته به علوم قرآن هستند. همچنین به برخی از این مباحث همچون تاریخ‌گذاری قرآن کمتر پرداخته شده‌است و به تأثیر از پژوهش‌های مستشرقان بیشتر گسترش یافته‌اند. واژگان علوم قرآن که به گستره‌ای از دانش‌های مرتبط با قرآن اشاره دارد، بیشتر در عربی و فارسی به کار گرفته می‌شود و در انگلیسی برابرنهادی ندارد. اگر چه هر یک از دانش‌های موجود در این گستره دارای برابرنهاد انگلیسی هستند. تاریخچه علوم قرآنی کتاب الاتقان فی علوم القرآن نوشته جلال‌الدین سیوطی یکی از اولین کتابهای نوشته شده در این‌باره است. دانشمندان شیعه دانشمندان شیعه، در علوم قرآنی تلاشهای بسیاری کردند. ابوالاسود دوئلی، نخستین کسی است که قرآن را نقطه گذاری کرد. ابان بن تغلب (م 141 ق)، نخستین کسی است که در موضوع قرائت، کتابی تالیف کرد. اولین کسی که درباره مجاز قرآن کتاب نوشت، فراء ( م 207 ق) بود. چهار تن از قراء سبعه، از شیعیان هستند که عبارتند از: ابوعمرو بن علاء، عاصم بن کوفی، علی بن حمزه کسائی و حمزه بن زیات کوفی.[۳] آثار برجسته نوشته شده دربارهٔ علوم قرآنی الاتقان فی علوم القرآن نوشته جلال‌الدین سیوطی قرن نهم و دهم قمری (م-۹۱۱) التمهید فی علوم القرآن نوشته آیت‌الله محمد هادی معرفت قرن پانزدهم قمری دانشهای مورد گفتگو در علوم قرآنی این علوم عبارت‌اند از:[۲] تاریخ قرآن دانش تفسیر علم قرائت و تجوید و ترتیل علم رسم عثمانی، یعنی شناخت چگونگی رسم‌الخط و املای قدیمی و ثابت قرآن مجید. علم اعجاز قرآن علم اسباب نزول علم ناسخ و منسوخ علم محکم و متشابه علم مکی و مدنی علم اعراب علم غریب القرآن و مفردات قرآن و وجوه و نظایر (واژگان‌شناسی قرآن) علم قصص فقه قرآن یا احکام قرآن دانش بلاغت دانش تجوید دانش قرائات قرآنی دانش غریب‌القرآن دانش شأن نزول آیات قرآن دانش هرمنوتیک —————————————————————– پاورقی 1. آیت الله محمد هادی معرفت. «علوم قرآنی» 2. بهاء الدین خرمشاهی. «قرآن و قرآن پژوهی» 3. حسین حسینیان مقدم، منصور داداش نژاد،‌ حسین مرادی نسب و محمدرضا هدایت پناه زیر نظر دکتر سید احمدرضا خضری (۱۳۹۳). تاریخ تشیع ۲: دولت ها،‌خاندان ها و آثار علمی و فرهنگی شیعه. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. صص. ۳۷۰. منابع 1. رامیار، محمود، تاریخ قرآن، نشر امیرکبیر، چاپ هفتم، ۱۳۸۵. 2. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر جوامع الجامع (به عربی)، ترجمهٔ فارسی از احمد امیری شادمهری، نشر آستان قدس رضوی، ۱۳۸۶. 3. معرفت، محمدهادی، التمهید فی علوم القرآن، ج 2، ص 243.

تاريخ : پنجشنبه بیست و نهم فروردین ۱۳۹۸ | 14:13 | نویسنده : به یاری خدا | نظر بدهید
تحریف ناپذیری قرآن (علامه محمد هادی معرفت)
تحریف ناپذیری قرآن (علامه محمد هادی معرفت) تحریف در لغت : از ریشه (حرف)/کنار/جانب و انحراف یعنی عدول از حق مانند: حرف جبل یعنی کنار کوه و حرف الصیف یعنی کنار شمشیر: و (ومن الناس من یعبد الله علی حرف) برخی مردم خدا را با حرف عبادت می کنند: زمخشری از قول ابن عباس معتقد است آیه بالا به ( منافقین) اشاره دارد تحریف در اصطلاح: 1-تغيير معناى سخن، يعنى تفسير آن به گونه اى كه موافق نظر مفسّر باشد، چه با واقعيت مطابق باشد يا نه. 2-كم و زيادى در حركت و حرف، با حفظ و مصونيّت اصل قرآن. مثل «يطهرن» كه هم با تشديد خوانده شده است، هم بدون تشديد. قرآن از اين نوع تحريف هم مصون است، چون كه قرائت رايج در هر دوره يعنى قرائت عاصم از حفص كه به على(عليهالسلام)متصل مى شود متواتر است و جز آن، اجتهادهاى نو پديدى است كه در روزگار پيامبر(صلى الله عليه وآله) اثرى از آنها نبوده و به همين جهت متروك شده است و جز در كتابهاى مربوط به قرائت و گاهى در زبان برخى قاريان براى اظهار تبحّر در قرائت، اثرى از آن نيست. 3-تغيير كلمه اى به جاى كلمه مترادف آن: مثل آن كه به جاى «امضُوا» در آيه((وَلايَلْتَفِتْ مِنْكُمْ أَحَدٌ وَامْضُواحَيْثُ تُؤْمَرُونَ) (حجر: 65))، كلمه «اسرَعوا» بگذاريم. اين به ابن مسعود نسبت داده شده و او مى گفت كه خطا نيست اگر به جاى( عليم، حكيم بخوانيم.) ولى آن صحابى بزرگ برتر از آن است كه چنين تهمتى به او بچسبد و چه هدف عقلايى مى تواند از اين تغيير در كار باشد؟ 4-تحريف در لهجه تعبير: لهجه هاى قبايل مختلف در تلفظ حرف يا كلمه از نظر حركات و اداى آن مختلف بود 5. تحريف به افزودن: اجماع بر خلاف اين است. البته به ابن مسعود نسبت داده شده كه گفته است «معوّذتين» (سوره ناس و فلق) از قرآن نيستند، بلكه آن دو تعويضند.(فتح البارى در شرح بخارى: ج 8، ص 571) به گروهى از خوارج نيز نسبت داده اندكه منكر آن شده اندكه سوره يوسف جزء قرآن باشد و آن را داستانى عشقى مى دانستند كه جايزنيست از وحى باشد.(ملل و نحل، شهرستانى: ج 1، ص 128) ولى هر دو نسبت ثابت نشده است. اگر آن چه ابن مسعود گفته درست باشد، تحدّى قرآن به سوره باطل خواهد شد، زيراانسانى كه به او وحى نشده است، دو سوره مثل سوره هاى كوتاه قرآن آورده است. 6. تحريف به كاهش و افتادگى عمدى يا اشتباهى از قرآن:خواه آنچه كم شده است يك حرف باشد، يا يك كلمه، يا يك جمله، يا يك آيه يايك سوره.اين نوع تحريف نيز در قرآن راه ندارد زيرا قرآن كريم از نخستين روزى كه مسلمانان به آن ايمان آوردند، مورد توجه و نخستين مرجع آنان بوده است و به خواندن و حفظ كردن و نگاشتن و ضبط اهميت مى دادند. راه يابى تحريف به چنين كتابى ممكن نيست مگر با قدرتى كه به زور بخواهد با قرآن بازى كند و چيزى از آن بكاهد. نه امويان و نه عباسيان، آن قدرت را نداشتند، چون قرآن ميان قاريان و حافظان پخش شده بود و انتشار حتى يك نسخه در سطح وسيع، مى توانست اين آروزى پليد را به صورت ناشدنى درآورد.(سيماى عقايد شيعه، ص 151) انواع تحریف در قرآن: 1-تحریف معنوی: یعنی معنی قرآن را تغییر دهد و عوضی تفسیر کند. 2-تحریف موضعی: یعنی انسان قرآن رابراساس ترتیب نزول مرتب نکند 3-تحریف در قرائت: یعنی بر چند وجه خواندن یک کلمه (غُلِبت الروم:روم شکست خورد) غَلِبت الروم: روم پیروز شد. 4-تحریف در لهجه ونحوه گویش: یعنی تلفظ فرق می کند.(انزل القرآن علي سبعه احرف : یعنی قرآن بر هفت حرف نازل شده است. 5-تحریف با تعویض کلمات: یعنی جای گزینی یک کلمه به جای یک کلمه سخت در قرآن تعویض: 1-مترادف: مانند (لاریب )که برخی (لازیب خوانده اند)هردو حالت در قرآن صحیح نیست. 2-متباین: یعنی لغت دیگری را برگزینیم 6-تحریف به زیادت: چیزی به قرآن اضافه کنیم: مثلا سوره تبت می گویند به قرآن اضافه شده است که دشنام پیامبر است به دشمن خود پیامبر، در حالیکه این سوره نفرین است بر دشمن پیامبر و برخی معتقدند سوره یوسف اضافه شد و یک داستان عشقی استونمی تواند یک وحی باشد. علمای فریقین(شیعه وسنی)تحریف به زیادت را باطل می دانند. 7- تحریف به نقصان و کاستی: یعنی قرآن حاضرچیزی ازآن کم شده است ، که بحث ما همین مورد آخر است تعریف نسخ: یعنی حکمی در شرایط زمانی بود بنابرشرایطی آن حکم دراثر مقتضی شدن مدت اجرای آن ازبین رفت و حکمی دیگر جایگزین شد. وگاهی حکم از بین رفته ولی آیه هست وگاهی آیه موجود است ولی حکم نسخ شده است. و درنهایت نسخ تلاوت و حکم: همان مثال محرم رضاعی مهم: انواع نسخ: 1- نسخ تلاوت وحکم (مانند آیه رضاعه شیر دادن) یعنی هرکه در 10روز شیر بخوردمحرم رضاعی می شود بعدا شده 5 بار ودر نهایت آیه حذف شده است یعنی همان نقصان در قرآن . 2- نسخ تلاوت و نه حکم:آیه حذف شده ولی حکم موجود است مانند اذا زنی الشیخ والشیخه فارجموها البته (چیزی ازآن کم شده) توجه: در بحث نسخ نیز اول و دوم را قبول نداریم 3- نسخ حکم نه تلاوت ادله عدم تحریف قرآن : 1-دلایل عقلی:(درکتاب تنزیه القرآن عن التحریف آیت الله جوادی آملی) آمده است: قرآن نمی تواند تحریف شود ، چرا که معجزه جاوید پیامبر اسلام است. 2- براساس حدیث ثقلین قرآن تا قیامت برای مردم حجت است. دلایل نقلی عدم تحریف قرآن: 1-آیه حفظ: )انا نحن نزلنا الذکرو انا له لحافظون) که همانا ما قرآن را نازل کردیم و خود حافظ و نگهبان آن هستیم. اشکال اول بر آیه حفظ: این است که مراد از ذکر پیامبر است، چرا که در آیه 10و11سوره مبارکه طلاق که می فرماید ؟(قد انزل الله علیکم ذکرا رسولایتلوا علیکم آیات الله، یعنی ما ذکر را بر شما نازل کردیم یعنی رسولی که آیات خدا را بر شما تلاوت می کند. جواب اول: در آیه حفظ اگر مراد از ذکر رسول باشد بجای (نزلنا) باید (ارسلنا) باشد چون نزلنا ریزش از بالا به پایین است مانند نزلنا من السماء ماء جواب دوم:آیت الله خویی می فرماید :درآیه حفظ به دلیل سیاق آیه مراد از ذکرقرآن است (یا ایها الذی نزل علیه الذکر) که باتوجه به سیاق، مراد از ذکر قرآن است. جواب سوم: (انا انزلنا الذکررسولا یتلوا علیکم آیات الله )مراد از ذکر صیانت از تناقض است. صیانت دو قسم است: الف بیرونی-تحریف ب- درونی – تناقض گویی اشکال دوم بر آیه حفظ:منظور از حفظ ، حفظ قرآن ازخدشه و ابطال محتوای آن است، یعنی نمی گذاریم بر قرآن اشکال وارد کنند در حالیکه دیگران بر قرآن اشکال بیجاو بی مورد کردند. اشکال سوم بر آیه حفظ: مراد ازحفظ ، حفظ فی الجمله قرآن است و قرآن اصلی نزد امام معصوم باشد کافی است. این پاسخ صحیح نیست. آیت الله خویی جواب می دهد، قرآن برای هدایت مردم است ولی اگر دست مردم نباشد نغض غرض است (باید دست مردم باشد) اشکال چهارم بر آیه حفظ : اشکال فخر رازی( شبهه فخر رازی)از کجا معلوم آیه حفظ را به قرآن اضافه نکردند، تا از آیه حفظ استدلال کنند، که قرآن تحریف نشده است جواب: اولا علمای فریقین معتقدند چیزی بر قرآن اضافه نشده . ( تحریف به زیادت در قرآن باطل است) ثانیا: دور باطل است. ثالثا: این شبهه برای کسی مطرح است که ائمه معصومین را قبول نداشته باشد. آیه دوم: آیه عدم ورود باطل در قرآن(سوره فصلت آیه42) وانه لکتاب العزیز لا یاتیه بالباطل(عزیز یعنی شکست ناپذیر بنابر این چون در قرآن باطل راه ندارد تحریف هم راه ندارد. سوال: دو دسته از روایاتی که از آنها عدم تحریف قرآن استفاده می شود چیست؟ 1-قرآن معیار سنجش روایات است: و حدیث در اینجا جایگاهی ندارد و اصل قرآن است. پس اصل و شاخص ما که قرآن است باید ثابت باشد، و تحریف نشده باشد 2-در حدیث ثقلین 2 چیز بر مردم تا روز قیامت حجت است، پس اگر قرآن تحریف شود نمی تواند حجیت خود را حفظ کند. 3-حدیث فعلیکم بالقرآن: پیامبر فرمود روزی میرسد فتنه ها چون شب تاریک بر شما هجوم می آورد و برای رهایی از فتنه ها باید به قرآن پناه ببریم.(با قرآن حرف بزنید و راه حق و باطل را از قرآن فراگیرید. دانشمندان شيعه و تحريف قرآن : الف – شيخ صدوق:( رئيس المحدثين ) وي معتقد است كه قرآن اصلا تحريف نشده است. سوال؛ چرا در ميان دانشمندان مسلمان در بحث تحريف از شيخ طوسي آغاز گرديد؟ زيرا قبل از شيخ طوسي ( مر حوم كليني بود ،‌كه ايشان دوره امام دوازدهم را درك كرده و ديگر نيازي به پرسشي از تحريف يا عدم تحريف قرآن نبود چرا كه با وجود ائمه از بديهيات است ، كه قرآن هرگز تحريف نشده است. ب- شيخ مفيد :در كلام استاد است، و ايشان اعتقاد دارند كه نه چيزي از قرآن كم شده و نه چيزي برآن افزوده شده، بنابر اين هرگز قرآن تحريف نشده است. ج- ديدگاه علامه طباطبايي: ايشان عقيده دارند كه قرآن يك سري وي‍ژه گي هايي دارد ، كه آن را نسبت به ساير كتب آسماني ممتاز كرده است، ازقبيل اين كه؛ قرآن كتاب نور و هدايت است، و هيچگونه اختلافي در آن وجود ندارد. چرا كه به فرموده ايشان اگر تحريف شود، ويژه گي هاي خود را ازدست مي دهد. روايات عرض از ديدگاه علامه طبا طبايي : در مواردي كه به 2حديث متعارض بر خورديم ، براي اينكه بفهميم كداميك از آنها صحيح تر است، آن را به قرآن عرضه مي كنيم. نيز از حديث ثقلين استفاده مي شود كه قرآن تحريف نشده و اين حديث، حجيت دائمي تا روز قيامت دارد. مخدوش بودن روايات تحريف: بيشتر اين روايات از حيث سند، از روايات ضعيف بوده و خبر واحد است. نوع جمع آوري قرآن به گونه اي بوده كه تحريف در آن رخ نداده است . ديدگاه امام خميني در مورد تحريف قرآن: ايشان معتقدند كيفيت جمع آوري قرآن به گونه ايست كه تحريف در آن منتفي است. همچنين به عقيده ايشان ، روايات تحريف: 1- اين روايات ، ضعيف هستند. 2- برخي از اين روايات، خبر واحد است. 3-برخي از اين روايات مجعول است. 4-برخي از اين روايات، تحريف معنوي، يا همان معناي قرآن ،را اشتباهي بيان مي كردند.برخي از خاور شناسان معتقدند اختلاف قرائت ناشي از متن است. ، در حالي كه امام خميني مي فرمايد ، اختلاف قرائت هيچ ربطي به متن قرآن ندارد. سوال شد، آيا حجيت ظواهر كتاب (قرآن) ، ثابت شده است؟ بلي سؤال:ادله حجيت ظواهر كتاب را بيان كنيد: 1-دعوت قرآن به تدبر و تفكر در خود 2-وجود روايات عرض مانند روايات (من بلغ) 3- استدلال ائمه به ظاهر قرآن 4-پناه بردن به قرآن در فتنه ها 3-ديدگاه سوم امام خميني، پس از كيفيت جمع قرآن و انواع روايات تحريف: ديدگاه سوم: اختلاف قرائت ديدگاه چهارم حجيت ظواهر آيات ديدگاه پنجم محدث نوري: كه امام در مورد ايشان مي فرمايد كه: احدي در مورد حجيت ظواهر قرآن بحثي ندارد به جز علامه محدث نوري. 1-دانشمندان عامه و تحريف قرآن: دانشمندان عامه2دسته اند؛ الف-عميق در تحقيقات هستند، كه هيچكدام اعتقاد به تحريف ندارند. ب- غير عميق در تحقيقات هستند. لازم به ياد آوري است كه ، نخستين كسي كه معتقد بود قرآن تحريف شده، (عبد الله بن عمر ) بود. كه ايشان از نظر شيعه هيچ اعتباري ندارد ، ولي از ديدگاه اهل سنت به جهت نقل روايات پيامبر ص حائز اعتبار است.درضمن ايشان از نظر سياسي مورد قبول نبود. پس از او خليفه دوم آيه رجم را آورد كه؛ (اذا زني الشيخ والشيخه فارجموها)،يا عايشه در مورد رضاعة(شير دادن) كه ابتدا با 10آيه محرم رضاعي مي شدند و سپس 5آيه ودر نهايت آن آيه نسخ گرديد. علماي اهل سنت نيز2دسته اند: 1- عميق 2- غير عميق از علماي اهل سنت، مثلا شافعي، معتقد است،رافضي ها 2دسته اند؛ دسته اول عميق و ژرف نگر هستند و دسته دوم عميق نيستند. در مورد پيدايش رافضيه: كه همان شيعيان بودند كه، زماني زيد بن علي فرزند امام سجاد(ع) قيام كردند، كساني كه در اطراف زيد بودند به خليفه دشنام مي دادند، و زيد بن علي از اين بابت نارحت شد، بنابر اين اين گروه از زيد جدا شده، ودر گوشه از مسجد نشستند، اينان معروف به رافضي بودند. كه يكي از اعتقادات آنان ، تحريف قرآن بود. و بعدها پسر ايشان، يحي بن زيد كه در گنبد به شهادت رسيد، و با اين عقيده ي ، تحريف قرآن مبارزه مي كرد. علماي اهل سنت كه برخي عميق نيستند و سطحي نگر هستند، معتقدند ، كه شيعه دست به تحريف قرآن زده است. و دسته اي ديگر از اينكه به شيعه نسبت تحريف كردن قرآن بدهيم، مي گويند بايد به خدا پناه برد. ابن حزم، و رافعي و قاضي عبد الجبار معتزلي، معتقدند همه اماميه قايل به تحريف قرآن هستند، يعني چيزي به قرآن اضافه نموده يا كم كرده اند. قابل توجه است كه كتاب رافعي(اعجاز القرآن) مي باشد. 2- ديدگاه خاور شناسان يا همان (مستشرقان): خاور شناس كيست؟ هر غير مسلماني كه در مورد آداب و رسوم و زندگي و فرهنگ شرق تحقيق كند. ديدگاه خاورشناسان: 1-انگيزه تبشيري دارند، يعني شرق را آماده پذيرش دين مسيح مي كنند. 2-انگيزه سياسي دارند. 3-انگيزه تجاري دارند. 4- انگيزه علمي دارند. دسته بندي شبهات خاور شناسان در مورد تحريف قرآن: الف- شبهه افزايش در قرآن ب- شبهه كاهش در قرآن هان تينگ تون، تئوري پرداز آمريكاي است و شعار او جنگ تمدن اسلام و مسيحيت است.و خاور شناس و شرق شناس كسي است كه در مورد شرق و فرهنگ شرق به بحث و گفتگو مي نشيند. ج- شبهه در مصحف علي د- شبهه حذف سور در فضايل اهل بيت 1- يكي از خاور شناسان(مونتگمري وات) است. ايشان معتقد است مصحف ابن مسعود 11سوره دارد و دو سوره ي معوذتين ناس و فلق- در قرآن وجود ندارد پاسخ : خود ابن مسعود، اعتقاد داشت، اين دو سوره در قرآن بود ، ودر نماز بجاي سوره توحيد، معوذتين مي خواند. و نشان مي دهد خود ابن مسعود اعتقاد داشت كه هر دو سوره وجود دارند، و اين يك تهمت سياسي است، به دليل اختلاف با خليفه، كه از بيت المال بر داشت مي شد و برگشت نمي دادند، كه خليفه او را اظهار كرد، و روزي در مسجد بود كه، ابن مسعود وارد مسجد شد، و خليفه دستور داد وي را بيرون انداختند پس به طرز مرموزي ايشان را كشتند. 2- بلاشر: كه يك فرانسوي است، و دكتر راميار كه براي معالجه به آنجا رفته بود با ايشان ملاقات كرد. بلاشر معتقد است سوره تبت نمي تواند، سوره قرآن باشد، چون فحش و دشنام است به دشمنان پيامبر ص، پس اين سوره به قرآن اضافه شده است، در حاليكه به اعتقاد ما ناسزا نيست، بلكه يك نفرين است. آيا آيات مربوط به نفرين در جاي ديگر است؟ بله (قتل الخراسون) دروغگويان ، بلاشر استناد مي كند به قول عجارده از خوارج، كه خوارج 25 فرقه شدند. و مي گفتند سوره يوسف يك داستان عشقي است، پس اين رمان عشقي نمي تواند،وحي باشد.(داستان بر خورد يوسف با زليخا) 3- ديگر خاورشناسان مانند(كازانوفا): وي معتقد است در سوره آل عمران آيه 44( و ما محمد الا الرسول، افان مات او قتل انقلبتم باعقابكم) گويند كلام ابوبكر است، يعني وقتي پيامبر ص از دنيا رفت، ابوبكر آن را خواند. در حاليكه اين آيه شأن نزول دارد. در مورد مصعب بن عمير چون در جنگ رويش پوشيده بود و به ظاهر شبيه پيامبرص بود در جنگ احد كشته شده، و فرياد سر دادند كه محمد كشته شده است در حاليكه سپاه اسلام و پيامبرص به دهانه كوه احد رفتند و دشمن نتوانست كاري انجام دهد، كه اين آيه نازل شد،(افإن مات او قتل انقلبتم ………)يا آيه (واتخذوا من مقام ابراهيم)، يعني پشت مقام ابراهيم مصلي بگيريد عمر پرسيد كه ما پشت مقام نماز بخوانيم كه در الاتقان سيوطي آمده است كه اين آيه ( واتخذوا من مقام ابراهيم..) با پرسش عمر شروع شد، نه اينكه اين آيه مال عمر باشد. طبقه بندي شبهات خاور شناسان: الف- شبهه افزايش درقرآن ب-شبهه نقص و كاستي در قرآن ب-1-تشكيك در سوره خلع وحفد:2 دعاي ابي بن كعب ب-2-تشكيك در مصحف علي ب-3-تشكيك حذف سور در فضايل اهل بيت، كه اين شبهه انگليسي هاست و برخي از شيعيان ساده لوح پذيرفتند. آسيب شناسي مطالعات خاور شناسان: ب-1-خاورشناسان اين دو دعا را وارد قرآن كرده و معتقدند، قرآن فعلي از اين دو دعا خالي است،در حاليكه ابي خود واقف بود كه اين دو دعا سوره نيست. وعمر نيز آن را تصريح كرده است و جزء سوره نيست. تشكيك در مصحف علي(ع): ويژه گي هاي مصحف علي (ع): 1-بر اساس ترتيب نزول 2-به هفت بخش تقسيم شده بود 3- منسوخ مقدم بر ناسخ بود. 4-اسامي منافقين و كساني كه آيه در باره آنها نازل شده بود مكتوب بود،اين خبر نزد نضربن حارث بود كه درمصحف امام علي، مي گفت داستانهايي از رستم وسهراب نقل مي كردند. 5-تعبير و تفسير برخي از آيات در مصحف علي بود تشكيك حذف سور در باره اهل بيت : در دوره ابوبكرو عمر انجام شد.گلدزيهر معتقد است، يكي از اين سوره ها (ولايت است و نورين نور علي و محمد) كه 41 بند دارد و سوره شيعه 7 بند دارد. شيعيه كه گلدزيهر معتقد است، كه من آن را نديدم. كتاب داستان مذاهب در 2جلد به زبان فارسي در هندوستان نوشته است و عده اي از شيعيان كه مشخص نيست عرب هستند يا ايراني و در انگلستان چاپ شد. در قرن يازدهم محدث نوري در نگارش كتاب فصل الخطاب، فريب يك جاسوس انگليسي را خورده است و سردار كابلي از شاگردان محدث بود. سيوطي مي گويد: كسي كه مي خواهد تقسير قرآن كند بايد ذهن خود را تجريد كند يعني ذهنش را خالي كند و فقط به قرآن تمسك جويند. آسيب شناسي مطالعات خاور شناسان: 1-پيروي از گرايشهاي پنهان 2-مراجعه به مطلق منابع: منابع اي كه برخي قوي و برخي ضعيف هستند 3- مراجعه به احاديث، حديث قوي و ضعيف مانند حديث معنعن- حديث مرفوع 4- آشنا نبودن به زبان قرآن